In de zomer verdwijnt er ongemerkt flink wat water uit je vijver. Maar wanneer is bijvullen echt nodig – en hoe doe je dat zonder schade aan je vijverleven?
Verdamping: onschuldig of een probleem?
Tijdens warme, droge dagen is verdamping een natuurlijk verschijnsel. Zeker bij vijvers die veel zon krijgen of relatief ondiep zijn, kan het waterniveau dagelijks met één tot twee centimeter dalen. Dat lijkt misschien weinig, maar op termijn kan het gevolgen hebben. Een te laag waterpeil brengt risico’s met zich mee: vijverpompen kunnen drooglopen, de watertemperatuur stijgt sneller en vissen en planten raken sneller gestrest. Daarom is het belangrijk om alert te zijn op wat je vijver nodig heeft.
Wanneer is bijvullen echt nodig?
Zodra het waterpeil zichtbaar daalt en je merkt dat de randbeplanting droog komt te staan of de vijvertechniek in gevaar komt, is het tijd om bij te vullen. Zeker bij gevoelige planten zoals waterlelies, die een constante waterhoogte nodig hebben om hun wortelstok nat te houden, is dit belangrijk. Ook andere soorten zoals de zwanenbloem of moerasplanten als kalmoes en dotterbloem kunnen slecht tegen schommelingen in de waterstand.
Heb je vissen in je vijver? Dan is het extra belangrijk om schommelingen in temperatuur te voorkomen. Te veel koud leidingwater in één keer toevoegen kan voor stress of zelfs ziekten zorgen. Vul daarom bij voorkeur geleidelijk bij, het liefst met opgewarmd kraanwater of regenwater.
Waar moet je op letten bij het bijvullen?
Bijvullen lijkt eenvoudig, maar ook in Nederland zijn er een paar dingen om rekening mee te houden. Ons kraanwater bevat doorgaans geen chloor, maar is wel behoorlijk hard door de aanwezigheid van kalk en mineralen. Wanneer je regelmatig bijvult, kan dat de samenstelling van het vijverwater beïnvloeden – vooral in kleinere vijvers of bij intensieve waterverversing.
Heb je veel vissen of gevoelige planten? Dan kun je overwegen om een vijverveilige waterconditioner te gebruiken. Dit is een toevoeging die het leidingwater snel in balans brengt, bijvoorbeeld door zware metalen te binden of plotselinge pH-schommelingen te beperken. Het is geen must, maar vooral nuttig bij grotere hoeveelheden bijvulwater.
Voeg het water altijd geleidelijk toe, zodat de temperatuur langzaam op peil blijft. Koud leidingwater kan anders voor stress zorgen bij vissen of schrikreacties veroorzaken. Probeer daarom op te vullen in fases, of gebruik regenwater als je dat beschikbaar hebt.
Hoe kun je waterverlies voorkomen?
Je vijver water geven is prima, maar voorkomen is nog beter. Er zijn een paar slimme manieren om verdamping te beperken. Schaduw is een natuurlijke bondgenoot: drijvende planten zoals waterlelies of kikkerbeet helpen niet alleen om het zonlicht te breken, maar zorgen ook voor verkoeling van het vijverwater. Ook een strategisch geplaatste boom of een schaduwdoek over (een deel van) de vijver kan de temperatuur dempen.
Verder helpt een goede balans tussen zuurstofplanten, oeverplanten en open water om het microklimaat van de vijver stabiel te houden. Zorg dat je vijverrand goed is afgewerkt, zodat water niet ongemerkt wegloopt via poreuze stenen of slecht afgewerkt folie. En als het waterpeil wél erg snel daalt? Controleer dan zeker of er geen lek is ontstaan.